Nauczyciel, długoletni kierownik Szkoły Podstawowej im. Hugona Kołłątaja w Żywcu

Spoczywa na cmentarzu Parafialnym w Żywcu
Lokalizacja: działka 07, rząd p024, miejsce 03

Urodzony 5 lipca 1890 roku we Lwowie. Syn Leona i Eleonory z Wysockich. Ukończył Szkołę Wydziałową, a następnie Seminarium Nauczycielskie we Lwowie w roku 1909. W 1911 roku złożył we Lwowie egzamin praktyczny, w wyniku którego otrzymał patent na nauczyciela szkół ludowych. W roku szkolnym 1923/24 uczestniczył w rocznym Wyższym Kursie Nauczycielskim (WKN) w Krakowie w specjalności technicznej, który ukończył w 1924 roku z wynikiem bardzo dobrym. 1 sierpnia 1914 roku został zmobilizowany do służby wojskowej w armii austriackiej, a następnie skierowany został na front. Ranny w bok, dostał się do niewoli rosyjskiej, w której przebywał od 27 sierpnia 1914 do 15 września 1919 roku.

Pracę pedagogiczną podjął w roku 1909 na stanowisku nauczyciela tymczasowego w Birczy w powiecie Dobromyśl. Od1910 do 1914 roku pełnił obowiązki nauczyciela w następujących miejscowościach: Skomoroszu, Brykuli Nowej, Łoszniowie, Hleszczawie, Chmielówce w pow. Trembowla.

W roku 1920 zawarł związek małżeński z Marią Golik – nauczycielką, z którą miał dwoje dzieci: Marię (ur. 1921 r.) i Władysława (ur. w 1925 r.).

Po wojnie w latach 1921-1933 pełnił funkcje kierownika szkół ludowych w następujących miejscowościach: Bieśnik (pow. Brzesko), Sędziszów (pow. Jędrzejów), Borzęcin (pow. Brzesko) i Osielec (pow. Maków). Z Osielca decyzją Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego przeniesiony został z dniem 1 sierpnia 1933 roku na stanowisko kierownika Szkoły 7-klasowej Męskiej im. Hugona Kołłątaja w Żywcu przy ulicy Mickiewicza 6.

Do roku 1933 była to szkoła męska. W roku 1933 decyzją Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświaty wprowadzono nowy status szkoły powszechnej, nowe programy nauczania oraz koedukację szkolną, w związku z czym w Żywcu dokonano wymiany uczniów pomiędzy szkołą żeńską nazywaną teraz Szkołą Powszechną nr 2 przy ulicy Zielonej i dotychczasową Szkołą Męską. W latach 1933-1939 w szkole zatrudnionych było 8-10 nauczycieli, a liczba dzieci w szkole wahała się między 370 a 420. Staraniem kierownika szkoły, komitetu rodzicielskiego i zarządu miasta z dwóch izb lekcyjnych na parterze wykonano świetlicę szkolną, która do dziś służy jako zastępcza sala gimnastyczna.

W roku szkolnym 1933/34 oraz w latach następnych z inicjatywy nowego kierownika, szkoła po raz pierwszy w swej historii zorganizowała w majątku leśnym miasta Żywca w Kiełbasowie kolonie letnie, w których każdorazowo uczestniczyło od 120 do 235 dzieci. Organizowano też wycieczki klasowe na Babią Górę, Pilsko, Baranią Górę, do Porąbki oraz wycieczkę całej szkoły do lasu w Kiełbasowie. W roku 1935 odbyła się wycieczka do Krakowa poświęcona złożeniu hołdu Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu w krypcie św. Leonarda na Wawelu.

W dniu 14 czerwca 1936 roku po raz pierwszy w historii szkoły urządzono „Dzień Sportu Szkolnego”, a w 1937 roku odbyły się zawody międzyszkolne w grach zespołowych. W 1938 roku odbył się „Dzień Pieśni”, w którym chór szkolny pod batutą Władysława Klisia został wyróżniony przez inspektora szkolnego Stanisława Opielowskiego. Ważną rolę w życiu szkoły odgrywać zaczęły organizacje uczniowskie takie jak: Harcerstwo, Liga Obrony Przeciwpowietrznej wyróżniona w roku 1936, Polski Czerwony Krzyż - wyróżnione przez Kuratorium w roku 1936, Liga Morska i Kolonialna, koło przyrodnicze, Towarzystwo Popierania Budowy Szkół Powszechnych i Spółdzielnia Uczniowska. W roku szkolnym 1938/39 powstała drużyna zuchów i koło Ligi Morskiej i Kolonialnej.

W latach 30. zreorganizowano i ożywiono współpracę z rodzicami. Oprócz zebrań komitetu rodzicielskiego odbywały się zebrania klasowe organizowane przez wychowawców klas. Akcją dożywiania objęto 130 dzieci – obejmowała kawę z mlekiem, cukier i porcję chleba. Dzieci najbiedniejsze obdarowane były upominkami na gwiazdkę i „święcone” w postaci odzieży i obuwia. W roku 1935 funkcję przewodniczącej komitetu rodzicielskiego powierzono znanej działaczce społecznej pani Ziemnowiczowej. Zaktywizowała ona działalność opiekuńczą, charytatywną i socjalną w szkole.

W okresie okupacji hitlerowskiej (1939-1945) szkoła była czynna w ograniczonym zakresie stosownie do wymogów okupanta. Budynek przy ulicy Mickiewicza 6 i budynek szkoły żeńskiej przy ulicy Zielonej zajęło wojsko niemieckie, przeto obie połączone szkoły odbywały naukę na zmianie popołudniowej w szkole w Sporyszu, a pod koniec wojny w dwóch izbach lekcyjnych, jednej w budynku naprzeciw dworca PKP, a w drugiej w Starym Żywcu. Szkoła przetrwała okupacje dzięki zawziętości i uporowi jej kierownika Bronisława Preidla i ofiarności grona pedagogicznego, którym kierował.

Po wojnie szkoła wróciła do swojego macierzystego budynku. Uczniowie i nauczyciele nadrabiali wychowawcze i dydaktyczne zaniedbania z okresu wojny, szklili okna, porządkowali otoczenie, uzupełniali zbiory biblioteczne i zbiory pomocy naukowych.

Z dniem 1 września 1949 roku Szkoła Podstawowa nr 1 im. Hugona Kołłątaja, wraz z kierownikiem Bronisławem Preidlem i gronem pedagogicznym przeniesiona została do budynku Liceum Ogólnokształcącego w Żywcu i włączona została do powstającej wówczas na bazie liceum jedenastolatki, która od tej pory nazywała się Państwową 11-letnią Szkołą Ogólnokształcącą stopnia podstawowego i licealnego im. Mikołaja Kopernika. Bronisław Preidl aż do odejścia na emeryturę w dniu 1 lipca 1964 roku, w szkole tej pełnił funkcję zastępcy dyrektora d/s administracyjno gospodarczych. Dyrektorami tej szkoły byli wówczas Stefan Suchonek (1948-1950), Jan Kołodziejczyk (1950-1954), Zofia Hebenstreit (1954-1968). Za jego sprawą dokonano remontów kapitalnych budynku po zniszczeniach wojennych. Ponadto w roku szkolnym 1951/52 odgrzybiono salę gimnastyczną, wymalowano wnętrze szkoły, sprawiono nowe drzwi i okna. W 1952 roku przeprowadzono remont kapitalny urządzeń sanitarnych, a w latach następnych wykonano ścianki działowe pozyskując w ten sposób 4 nowe izby lekcyjne. Wykonano też całkowitą wymianę dachu, budynek szkolny ogrodzono siatką drucianą, a w ciągu 2 następnych lat wymieniono instalację elektryczną. W całym budynku wymieniono stolarkę okienną, a piwnice zaadoptowano na szatnie dla młodzieży, przyczyniając się w ten sposób do podniesienia stanu higienicznego szkoły. W roku 1958 wykorzystująca budynek szkolny na kolonie letnie Kopalnia „Ziemowit” postawiła w obejściu szkoły drewniany barak o 4 izbach lekcyjnych, do których przeniesiono klasy ze szkoły podstawowej.

W opinii swoich przełożonych był dzielnym, energicznym, uzdolnionym, inteligentnym i pracowitym nauczycielem i kierownikiem szkoły.

Stan zdrowia kierownika ulegał pogorszeniu, przeto w roku 1964 po 55 latach służby nauczycielskiej przeniesiony został w stan spoczynku. Zmarł 1 września 1979 roku.

Hieronim Woźniak

Życiorys ukazał się w Słowniku Biograficznym Żywiecczyzny, t. III.

Bibliografia:

Księga Pamiątkowa Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Żywcu, Żywiec 1959; Kronika 7-klasowej Powszechnej Szkoły Męskiej w Żywcu; dokumentacja szkolna.