Doktor nauk medycznych, działacz podziemia niepodległościowego
Spoczywa na cmentarzu Parafialnym w Żywcu
Lokalizacja: działka 06, rząd 14, miejsce 06A_06B
Urodził się 24 lipca 1924 roku jako drugi syn Leona Gizickiego i Bronisławy Gizickiej z domu Paciorek.
Do 1939 roku Zdzisław Gizicki ukończył 6 klas szkoły powszechnej i 3 klasy gimnazjum w Państwowym Gimnazjum I liceum Ogólnokształcącym im. M. Kopernika w Żywcu.
Od 1937 r. należał do ZHP. Po wybuchu II wojny światowej został zaprzysiężony w Tajnej Organizacji Niepodległościowej (TON), w której działał do jej dekonspiracji. W maju 1940 r. został zaprzysiężony do organizacji Związek Walki Zbrojnej (ZWZ) – następnie Armia Krajowa (AK) pod pseudonimem „Kazimierz”. W tym czasie był zatrudniony jako robotnik w sklepie żelaznym J. Ernsta w Żywcu. Początkowo prowadził drużynę harcerską zabezpieczającą niszczone przez okupanta książki polskie i kolportował gazetkę TON „Front Polski”. Po zorganizowaniu oddziałów partyzanckich był członkiem oddziału „Garbnik”. Zajmował się zaopatrzeniem. Po zakończeniu wojny działał w Narodowych Siłach Zbrojnych (NSZ).
Po wyzwoleniu Żywca w kwietniu 1945 roku był współorganizatorem I Drużyny Harcerzy im. Kazimierza Pułaskiego. Należał do grupy organizującej komendę hufca harcerzy w Żywcu. Pełnił w niej funkcję przybocznego – zastępcy komendanta hufca (Mariana Okrzesika).
W 1945 roku zdał małą, a w 1946 roku dużą maturę. Bezpośrednio po tym został aresztowany i osadzony w więzieniu Montelupich w Krakowie z 5-letnim wyrokiem za działalność w AK i NSZ. Jak sam wspominał został skazany za kontakty z „bandą Sztubaka” i werbowanie członków do tej „bandy”. Po roku więzienia został zwolniony na mocy amnestii, lecz pozostawał bez praw obywatelskich i honorowych. Wyrokiem Sądu Najwyższego został zrehabilitowany 13 czerwca 1990 r.
Dzięki pomocy Metropolity Krakowskiego księdza kardynała Adama Stefana Sapiechy został przyjęty na studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w roku 1947.
Pracę zawodową rozpoczął jeszcze jako student medycyny w roku 1950 w Powiatowej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Żywcu, jednocześnie pracując jako wolontariusz w miejscowym szpitalu.
Specjalizował się w następujących dziedzinach medycyny: pierwszy stopień w zakresie ginekologii i położnictwa (1956), drugi stopień w zakresie ginekologii i położnictwa (1958), drugi stopień w zakresie ochrony zdrowia (1963) i pierwszy stopień w zakresie higieny ogólnej i epidemiologii (1963). W roku 1970 uzyskał stopień doktora nauk medycznych.
W latach 1953-1963 był kierownikiem Powiatowej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Żywcu. Od 1953-1974 był dyrektorem i inspektorem sanitarnym w Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Żywcu. Równocześnie podjął trud zorganizowania i prowadzenia samodzielnego specjalistycznego oddziału ginekologiczno-położniczego w szpitalu, gdzie do tej pory rolę ginekologa i położnika pełnił chirurg lub każdy dyżurujący lekarz.
W 1959 roku wygrał konkurs i został powołany na stanowisko ordynatora oddziału ginekologiczno-położniczego Szpitala Powiatowego w Żywcu, którą to rolę pełnił do 1991 roku.
Od 1 grudnia 1972 roku do 31 maja 1990 roku był dyrektorem Zespołu Opieki Zdrowotnej w Żywcu.
Pod jego kierownictwem ZOZ żywiecki zajął w kolejnych trzech latach 1977-1979 pierwsze miejsce w województwie bielskim, a w roku 1977 także drugie miejsce w Polsce w konkursie na najlepszy ZOZ.
W latach 70. i 80. współpracował z kliniką uniwersytecką w Wiedniu oraz szwajcarskim koncernem farmaceutycznym SANDOZ. Efektem współpracy było przetłumaczenie i wydanie w Polsce książki ginekologicznej profesora E. Gitscha oraz prowadzenie w żywieckim szpitalu porodów przy pomocy innowacyjnej na skalę światową metody (tabletek Sandopartu), co obniżyło śmiertelność okołoporodową oraz zdecydowanie zmniejszyło ilość cięć cesarskich. Napisał i opublikował 13 prac naukowych.
W roku 1991 będąc w pełni sił został wbrew swojej woli przeniesiony przez nowe władze lokalne i szpitalne na emeryturę.
Był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBOWiD) oraz Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. Jak sam wielokrotnie wspominał najbardziej bolesne dla niego jako patrioty było to, że po represjach jakich doznał zaraz po wojnie, również w połowie lat 80. Członkowie komisji weryfikacyjnej ZBOWiD używali przeciwko niemu określenia „aktywny członek faszystowskiego ugrupowania NSZ”, a potem tak samo oskarżył go w 1990 r. Komitet Obywatelski „Solidarność” w Żywcu, gdy pozbawiał go stanowiska dyrektora szpitala. Uważał on, że tak o Narodowych Siłach Zbrojnych i ich żołnierzach mogli mówić tylko ci, którzy nie znali tamtych lat lub byli związani z ówczesną władzą komunistyczną.
Był żonaty z Marią Prochot-Gizicką (magister prawa), z która miał 2 synów: Mariusza (lekarza medycyny) i lekarz stomatolog i Macieja (lekarza stomatologa).
Za swoją działalność zawodową i społeczną odznaczony był :
W 1948 roku czterokrotnie Medalem Wojska AK przyznanym przez rząd polski w Londynie
1985 r. Krzyż Armii Krajowej za walkę 1939 – 1945 przyznanym przez rząd polski w Londynie
1990 r. Odznaka Za Zasługi dla ZBOWiD
2001 r. awans na stopień podpułkownika WP
1960 r. nagroda za wzorową pracę w służbie zdrowia
1971 r. odznaczenie Za zasługi dla Ziemi Krakowskiej
1973 r. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1977 r. odznaczenie „Za Zasługi dla Województwa Bielskiego”
1978 r. odznaka zasłużonego lekarza
1983 r. Medal Za Zasługi dla Miasta Żywca
1989 medal Zasłużony Lekarz.
Zmarł 15 stycznia 2003 roku. Pochowany jest na Cmentarzu Przemienienia Pańskiego w Żywcu.
Hieronim Woźniak
Bibliografia:
Na harcerskim szlaku. Zarys dziejów harcerstwa na Żywiecczyźnie w l. 1912 – 1975, pod red. Hieronima Woźniaka, Żywiec 1998 r.
Danuta Suchorowska, Najdłużej Stawiali Zbrojny opór, Kraków 1993 r.
Relacje i dokumenty w posiadaniu rodziny.