Preidl Bronisław (1890 – 1979) - Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu

In order to personalize content, adjust and analyse ads, and provide safer experience, we use cookies. By using this website, you agree to the collection of information by us. The details can be found at: Privacy policy.
There is no translation available.

Nauczyciel, długoletni kierownik Szkoły Podstawowej im. Hugona Kołłątaja w Żywcu

Spoczywa na cmentarzu Parafialnym w Żywcu
Lokalizacja: działka 07, rząd p024, miejsce 03

 

Preidl Bronislaw small

 

Urodzony 5 lipca 1890 roku we Lwowie. Syn Leona i Eleonory z Wysockich. Ukończył Szkołę Wydziałową, a następnie Seminarium Nauczycielskie we Lwowie w roku 1909. W 1911 roku złożył we Lwowie egzamin praktyczny, w wyniku którego otrzymał patent na nauczyciela szkół ludowych. W roku szkolnym 1923/24 uczestniczył w rocznym Wyższym Kursie Nauczycielskim (WKN) w Krakowie w specjalności technicznej, który ukończył w 1924 roku z wynikiem bardzo dobrym. 1 sierpnia 1914 roku został zmobilizowany do służby wojskowej w armii austriackiej, a następnie skierowany został na front. Ranny w bok, dostał się do niewoli rosyjskiej, w której przebywał od 27 sierpnia 1914 do 15 września 1919 roku.

Pracę pedagogiczną podjął w roku 1909 na stanowisku nauczyciela tymczasowego w Birczy w powiecie Dobromyśl. Od1910 do 1914 roku pełnił obowiązki nauczyciela w następujących miejscowościach: Skomoroszu, Brykuli Nowej, Łoszniowie, Hleszczawie, Chmielówce w pow. Trembowla.

W roku 1920 zawarł związek małżeński z Marią Golik – nauczycielką, z którą miał dwoje dzieci: Marię (ur. 1921 r.) i Władysława (ur. w 1925 r.).

Po wojnie w latach 1921-1933 pełnił funkcje kierownika szkół ludowych w następujących miejscowościach: Bieśnik (pow. Brzesko), Sędziszów (pow. Jędrzejów), Borzęcin (pow. Brzesko) i Osielec (pow. Maków). Z Osielca decyzją Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego przeniesiony został z dniem 1 sierpnia 1933 roku na stanowisko kierownika Szkoły 7-klasowej Męskiej im. Hugona Kołłątaja w Żywcu przy ulicy Mickiewicza 6.

Do roku 1933 była to szkoła męska. W roku 1933 decyzją Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświaty wprowadzono nowy status szkoły powszechnej, nowe programy nauczania oraz koedukację szkolną, w związku z czym w Żywcu dokonano wymiany uczniów pomiędzy szkołą żeńską nazywaną teraz Szkołą Powszechną nr 2 przy ulicy Zielonej i dotychczasową Szkołą Męską. W latach 1933-1939 w szkole zatrudnionych było 8-10 nauczycieli, a liczba dzieci w szkole wahała się między 370 a 420. Staraniem kierownika szkoły, komitetu rodzicielskiego i zarządu miasta z dwóch izb lekcyjnych na parterze wykonano świetlicę szkolną, która do dziś służy jako zastępcza sala gimnastyczna.

W roku szkolnym 1933/34 oraz w latach następnych z inicjatywy nowego kierownika, szkoła po raz pierwszy w swej historii zorganizowała w majątku leśnym miasta Żywca w Kiełbasowie kolonie letnie, w których każdorazowo uczestniczyło od 120 do 235 dzieci. Organizowano też wycieczki klasowe na Babią Górę, Pilsko, Baranią Górę, do Porąbki oraz wycieczkę całej szkoły do lasu w Kiełbasowie. W roku 1935 odbyła się wycieczka do Krakowa poświęcona złożeniu hołdu Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu w krypcie św. Leonarda na Wawelu.

W dniu 14 czerwca 1936 roku po raz pierwszy w historii szkoły urządzono „Dzień Sportu Szkolnego”, a w 1937 roku odbyły się zawody międzyszkolne w grach zespołowych. W 1938 roku odbył się „Dzień Pieśni”, w którym chór szkolny pod batutą Władysława Klisia został wyróżniony przez inspektora szkolnego Stanisława Opielowskiego. Ważną rolę w życiu szkoły odgrywać zaczęły organizacje uczniowskie takie jak: Harcerstwo, Liga Obrony Przeciwpowietrznej wyróżniona w roku 1936, Polski Czerwony Krzyż - wyróżnione przez Kuratorium w roku 1936, Liga Morska i Kolonialna, koło przyrodnicze, Towarzystwo Popierania Budowy Szkół Powszechnych i Spółdzielnia Uczniowska. W roku szkolnym 1938/39 powstała drużyna zuchów i koło Ligi Morskiej i Kolonialnej.

W latach 30. zreorganizowano i ożywiono współpracę z rodzicami. Oprócz zebrań komitetu rodzicielskiego odbywały się zebrania klasowe organizowane przez wychowawców klas. Akcją dożywiania objęto 130 dzieci – obejmowała kawę z mlekiem, cukier i porcję chleba. Dzieci najbiedniejsze obdarowane były upominkami na gwiazdkę i „święcone” w postaci odzieży i obuwia. W roku 1935 funkcję przewodniczącej komitetu rodzicielskiego powierzono znanej działaczce społecznej pani Ziemnowiczowej. Zaktywizowała ona działalność opiekuńczą, charytatywną i socjalną w szkole.

W okresie okupacji hitlerowskiej (1939-1945) szkoła była czynna w ograniczonym zakresie stosownie do wymogów okupanta. Budynek przy ulicy Mickiewicza 6 i budynek szkoły żeńskiej przy ulicy Zielonej zajęło wojsko niemieckie, przeto obie połączone szkoły odbywały naukę na zmianie popołudniowej w szkole w Sporyszu, a pod koniec wojny w dwóch izbach lekcyjnych, jednej w budynku naprzeciw dworca PKP, a w drugiej w Starym Żywcu. Szkoła przetrwała okupacje dzięki zawziętości i uporowi jej kierownika Bronisława Preidla i ofiarności grona pedagogicznego, którym kierował.

Po wojnie szkoła wróciła do swojego macierzystego budynku. Uczniowie i nauczyciele nadrabiali wychowawcze i dydaktyczne zaniedbania z okresu wojny, szklili okna, porządkowali otoczenie, uzupełniali zbiory biblioteczne i zbiory pomocy naukowych.

Z dniem 1 września 1949 roku Szkoła Podstawowa nr 1 im. Hugona Kołłątaja, wraz z kierownikiem Bronisławem Preidlem i gronem pedagogicznym przeniesiona została do budynku Liceum Ogólnokształcącego w Żywcu i włączona została do powstającej wówczas na bazie liceum jedenastolatki, która od tej pory nazywała się Państwową 11-letnią Szkołą Ogólnokształcącą stopnia podstawowego i licealnego im. Mikołaja Kopernika. Bronisław Preidl aż do odejścia na emeryturę w dniu 1 lipca 1964 roku, w szkole tej pełnił funkcję zastępcy dyrektora d/s administracyjno gospodarczych. Dyrektorami tej szkoły byli wówczas Stefan Suchonek (1948-1950), Jan Kołodziejczyk (1950-1954), Zofia Hebenstreit (1954-1968). Za jego sprawą dokonano remontów kapitalnych budynku po zniszczeniach wojennych. Ponadto w roku szkolnym 1951/52 odgrzybiono salę gimnastyczną, wymalowano wnętrze szkoły, sprawiono nowe drzwi i okna. W 1952 roku przeprowadzono remont kapitalny urządzeń sanitarnych, a w latach następnych wykonano ścianki działowe pozyskując w ten sposób 4 nowe izby lekcyjne. Wykonano też całkowitą wymianę dachu, budynek szkolny ogrodzono siatką drucianą, a w ciągu 2 następnych lat wymieniono instalację elektryczną. W całym budynku wymieniono stolarkę okienną, a piwnice zaadoptowano na szatnie dla młodzieży, przyczyniając się w ten sposób do podniesienia stanu higienicznego szkoły. W roku 1958 wykorzystująca budynek szkolny na kolonie letnie Kopalnia „Ziemowit” postawiła w obejściu szkoły drewniany barak o 4 izbach lekcyjnych, do których przeniesiono klasy ze szkoły podstawowej.

W opinii swoich przełożonych był dzielnym, energicznym, uzdolnionym, inteligentnym i pracowitym nauczycielem i kierownikiem szkoły.

Stan zdrowia kierownika ulegał pogorszeniu, przeto w roku 1964 po 55 latach służby nauczycielskiej przeniesiony został w stan spoczynku. Zmarł 1 września 1979 roku.

 

Hieronim Woźniak

Życiorys ukazał się w Słowniku Biograficznym Żywiecczyzny, t. III.

Bibliografia:

Księga Pamiątkowa Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Żywcu, Żywiec 1959; Kronika 7-klasowej Powszechnej Szkoły Męskiej w Żywcu; dokumentacja szkolna.

Share