Jeziorski Stanisław (1901 – 1971) - Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu

In order to personalize content, adjust and analyse ads, and provide safer experience, we use cookies. By using this website, you agree to the collection of information by us. The details can be found at: Privacy policy.
There is no translation available.

Nauczyciel, członek POW, uczestnik walk I i II wojny światowej, więzień Gestapo, burmistrz Muszyny i Żywca, działacz społeczny m.in. TMZŻ

Spoczywa na cmentarzu Parafialnym w Żywcu
Lokalizacja: działka 05, rząd 10, miejsce 09

 

Jeziorski Stanislaw

Urodził się 21 grudnia 1901 roku w Żywcu na Ispie. Był synem Wojciecha i Barbary z Kruczyńskich. Po ukończeniu szkoły ludowej męskiej wstąpił do Gimnazjum Realnego, którego dyrektorem był wtedy Antoni Waśniowski. Były to lata wojny (1914-1918), w której młodzież żywieckiej „realki” odegrała rolę doniosłą. Jako jeden z członków Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w plutonie szkolnym uczestniczył w akcji rozbrajania okupantów, a następnie w walkach lat 1919-1920, kiedy to „w wyższych klasach od IV-VII zawieszono zajęcia, bo w ławkach pozostało zaledwie pięciu uczniów, którzy z powodu kalectwa nie mogli podołać trudom żołnierskim”. Dwukrotnie ranny w walkach, po wyzdrowieniu kontynuował naukę i w roku 1921 zdał maturę.

Po maturze studiował w Dublanach, ale z powodu braku środków materialnych porzucił studia i podjął pracę nauczycielską w powiecie żywieckim. Później przeniósł się na Polesie, gdzie po złożeniu egzaminów pedagogicznych w Brześciu nad Bugiem skierowany został do pracy w szkole jednoklasowej w Ostrowsku w powiecie pińskim. Tam w roku 1925 zawarł związek małżeński i wraz z małżonką przepracowali w szkołach na Polesiu do 1939 roku. Ze względu na lewicowe przekonania Stanisław Jeziorski nie cieszył się zaufaniem władz sanacyjnych.

Zmobilizowany w marcu 1939 roku pełnił służbę wartowniczą na granicy Prus Wschodnich. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku w grupie operacyjnej gen. Franciszka Kleeberga. Po kapitulacji klucząc różnymi drogami dotarł do Żywca, a następnie do Muszyny, gdzie po zakończeniu wojny podjął pracę w szkole. W sierpniu 1944 roku aresztowany przez Gestapo, został uwolniony w czasie likwidacji więzienia w Nowym Sączu w 1944 roku.

Po wyzwoleniu Muszyny w styczniu 1945 roku objął stanowisko burmistrza w Muszynie. Funkcje tę pełnił do grudnia 1945 roku, po czym przeszedł do zawodu nauczycielskiego. Od lutego 1946 roku był kierownikiem szkoły w Ochotnicy w powiecie, a z wyboru radnym Gminnej Rady Narodowej w Ochotnicy. W 1948 roku mianowany został podinspektorem szkolnym w Nowym Targu. Urlopowany przez Kuratorium w 1949 roku sprawował urząd burmistrza miasta Żywca, skąd wrócił do resortu oświaty na stanowisko podinspektora szkolnego w Limanowej.

Zawsze łączył pracę zawodową z działalnością społeczną, wykazując przy tym niezłomny charakter i wybitne zdolności organizatorskie i pedagogiczne. W roku 1953 wrócił na Żywiecczyznę. Pracował w szkole w Puszczy Wielkiej, a potem w Gilowicach. W Gilowicach jak wszędzie zresztą włączył się w nurt życia wsi w Gromadzkiej Radzie Narodowej, Związku Młodzieży Wiejskiej, Ochotniczej Rezerwie Milicji Obywatelskiej, Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”, Ochotniczej Straży Pożarnej i Kółka Rolniczego. Na skutek ciężkiej choroby serca w roku 1968 przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Żywcu. Tu włączył się w pracę Grupy Literackiej „Gronie” przy Towarzystwie Miłośników Ziemi Żywieckiej (TMZŻ) i Polskiego Związku Wędkarskiego, którego został prezesem. Pracował nad ochroną wód, i zarybianiem potoków górskich.

Kochał przyrodę, żywo odczuwał jej piękno i niestrudzenie uczył tego młodzież. Przy tym pisał. Pisać zaczął przed wojną, pisał też w czasie okupacji. Ale prace przedwojenne pozostały na Polesiu, a te z okresu okupacji zaginęły w czasie rewizji domu przeprowadzonej przez Gestapo. Do pisania powrócił w Puszczy Wielkiej, pisał w Gilowicach i w Żywcu. Swoje literackie pasje wiązał z rodzinnym Żywcem, jego ukochaną „budą” i ich historią. Nie zabiegał o wydanie swych prac, choć cechują je wysokie walory literackie i dokumentalne – ważne dla dziejów miasta. Niektóre opublikowano w Księdze Pamiątkowej za lata 1904-1959 Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Żywcu. W 1968 roku otrzymał cenioną przez siebie nagrodę TMZŻ za opowiadanie „W obronie rodzinnego grodu”. Pisząc sięgał do opracowań historycznych, archiwaliów, kronik i pamiętników. Tym zajęciom poświęcił ostatnie lata swojego życia. Zmarł 17 maja 1971 roku.

 

Hieronim Woźniak

Życiorys ukazał się w Słowniku Biograficznym Żywiecczyzny, t. III.

Bibliografia:

Stanisława Jeziorska, Wspomnienia o Stanisławie Jeziorskim, Karta Groni, nr V-VI 1974, s. 97 i n.

Share