Nauczyciel, członek POW, uczestnik walk I i II wojny światowej, więzień Gestapo, burmistrz Muszyny i Żywca, działacz społeczny m.in. TMZŻ

Spoczywa na cmentarzu Parafialnym w Żywcu
Lokalizacja: działka 05, rząd 10, miejsce 09

Urodził się 21 grudnia 1901 roku w Żywcu na Ispie. Był synem Wojciecha i Barbary z Kruczyńskich. Po ukończeniu szkoły ludowej męskiej wstąpił do Gimnazjum Realnego, którego dyrektorem był wtedy Antoni Waśniowski. Były to lata wojny (1914-1918), w której młodzież żywieckiej „realki” odegrała rolę doniosłą. Jako jeden z członków Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w plutonie szkolnym uczestniczył w akcji rozbrajania okupantów, a następnie w walkach lat 1919-1920, kiedy to „w wyższych klasach od IV-VII zawieszono zajęcia, bo w ławkach pozostało zaledwie pięciu uczniów, którzy z powodu kalectwa nie mogli podołać trudom żołnierskim”. Dwukrotnie ranny w walkach, po wyzdrowieniu kontynuował naukę i w roku 1921 zdał maturę.

Po maturze studiował w Dublanach, ale z powodu braku środków materialnych porzucił studia i podjął pracę nauczycielską w powiecie żywieckim. Później przeniósł się na Polesie, gdzie po złożeniu egzaminów pedagogicznych w Brześciu nad Bugiem skierowany został do pracy w szkole jednoklasowej w Ostrowsku w powiecie pińskim. Tam w roku 1925 zawarł związek małżeński i wraz z małżonką przepracowali w szkołach na Polesiu do 1939 roku. Ze względu na lewicowe przekonania Stanisław Jeziorski nie cieszył się zaufaniem władz sanacyjnych.

Zmobilizowany w marcu 1939 roku pełnił służbę wartowniczą na granicy Prus Wschodnich. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku w grupie operacyjnej gen. Franciszka Kleeberga. Po kapitulacji klucząc różnymi drogami dotarł do Żywca, a następnie do Muszyny, gdzie po zakończeniu wojny podjął pracę w szkole. W sierpniu 1944 roku aresztowany przez Gestapo, został uwolniony w czasie likwidacji więzienia w Nowym Sączu w 1944 roku.

Po wyzwoleniu Muszyny w styczniu 1945 roku objął stanowisko burmistrza w Muszynie. Funkcje tę pełnił do grudnia 1945 roku, po czym przeszedł do zawodu nauczycielskiego. Od lutego 1946 roku był kierownikiem szkoły w Ochotnicy w powiecie, a z wyboru radnym Gminnej Rady Narodowej w Ochotnicy. W 1948 roku mianowany został podinspektorem szkolnym w Nowym Targu. Urlopowany przez Kuratorium w 1949 roku sprawował urząd burmistrza miasta Żywca, skąd wrócił do resortu oświaty na stanowisko podinspektora szkolnego w Limanowej.

Zawsze łączył pracę zawodową z działalnością społeczną, wykazując przy tym niezłomny charakter i wybitne zdolności organizatorskie i pedagogiczne. W roku 1953 wrócił na Żywiecczyznę. Pracował w szkole w Puszczy Wielkiej, a potem w Gilowicach. W Gilowicach jak wszędzie zresztą włączył się w nurt życia wsi w Gromadzkiej Radzie Narodowej, Związku Młodzieży Wiejskiej, Ochotniczej Rezerwie Milicji Obywatelskiej, Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”, Ochotniczej Straży Pożarnej i Kółka Rolniczego. Na skutek ciężkiej choroby serca w roku 1968 przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Żywcu. Tu włączył się w pracę Grupy Literackiej „Gronie” przy Towarzystwie Miłośników Ziemi Żywieckiej (TMZŻ) i Polskiego Związku Wędkarskiego, którego został prezesem. Pracował nad ochroną wód, i zarybianiem potoków górskich.

Kochał przyrodę, żywo odczuwał jej piękno i niestrudzenie uczył tego młodzież. Przy tym pisał. Pisać zaczął przed wojną, pisał też w czasie okupacji. Ale prace przedwojenne pozostały na Polesiu, a te z okresu okupacji zaginęły w czasie rewizji domu przeprowadzonej przez Gestapo. Do pisania powrócił w Puszczy Wielkiej, pisał w Gilowicach i w Żywcu. Swoje literackie pasje wiązał z rodzinnym Żywcem, jego ukochaną „budą” i ich historią. Nie zabiegał o wydanie swych prac, choć cechują je wysokie walory literackie i dokumentalne – ważne dla dziejów miasta. Niektóre opublikowano w Księdze Pamiątkowej za lata 1904-1959 Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Żywcu. W 1968 roku otrzymał cenioną przez siebie nagrodę TMZŻ za opowiadanie „W obronie rodzinnego grodu”. Pisząc sięgał do opracowań historycznych, archiwaliów, kronik i pamiętników. Tym zajęciom poświęcił ostatnie lata swojego życia. Zmarł 17 maja 1971 roku.

Hieronim Woźniak

Życiorys ukazał się w Słowniku Biograficznym Żywiecczyzny, t. III.

Bibliografia:

Stanisława Jeziorska, Wspomnienia o Stanisławie Jeziorskim, Karta Groni, nr V-VI 1974, s. 97 i n.