21 października 2024 r. na cmentarzu parafialnym Przemienienia Pańskiego w Żywcu odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy na grobie weterana walk o wolność i niepodległość Polski Ludwika Pantoflińskiego (1891-1918). Przedsięwzięcie sfinansował Instytut Pamięci Narodowej.
Ludwik Pantofliński – syn Jana i Marii z d. Pawełek wywodził się z rodziny o polskich, patriotycznych korzeniach (jego ojciec Jan współtworzył w końcu XIX w. żywieckie koło Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”). W czerwcu 1909 r. Ludwik zdał egzamin dojrzałości w C.K. Gimnazjum w Wadowicach. W Żywcu rychło zaangażował się w działalność społecznikowską i związaną z odbudową wolnej Polski. Jako członek miejscowego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” współtworzył w 1910 r. Towarzystwa Sportowe „Koszarawa”, zostając jego pierwszym prezesem. Udzielał się w pracach rozbudzającego polskość żywieckiego koła Towarzystwa Szkoły Ludowej (ok. 1914 r. był sekretarzem zarządu, a jego brat Franciszek pełnił funkcje zastępcy przewodniczącego), które zajmowało się organizowaniem kursów dla analfabetów, działalnością odczytową, również propagowaniem – dzięki założonym wypożyczalniom i czytelniom – polskich książek. Jako przypuszczalnie słuchacz Wyższej Szkoły Realnej w Żywcu został też prezesem polskiego Związku Młodzieży Akademickiej. Razem z ojcem Ludwik zaangażował się w działania związane z budową świadomości polskiej także na Spiszu o Orawie, które u schyłku I wojny światowej i sytuacji przewidywanego upadku CK Austrii stały się przedmiotem sporu terytorialnego pomiędzy odradzającą się Polską i Czechosłowacją. W początkach 1918 r. Ludwik został pierwszym komendantem Okręgu Żywiec Polskiej Organizacji Wojskowej, obejmującego swą działalnością także ówczesne powiaty bielski i wadowicki. Niestety 12 listopada 1918 r. Ludwik Pantofliński zmarł (prawdopodobnie na grypę hiszpankę) i został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu parafialnym pw. Przemienienia Pańskiego w Żywcu przy ul. Komonieckiego. Poświęcony mu niewielki nekrolog ukazał się w „Gazecie Podhalańskiej” z 24 listopada 1918 r.
Uroczystość odsłonięcia tablicy poprzedziła msza święta w kościele Przemieniania Pańskiego, znajdującego się na terenie największej żywieckiej nekropolii. Wzięli w niej udział: przedstawiciele rodziny Pantoflińskich, samorządowcy, przedstawiciele różnych instytucji, organizacji i stowarzyszeń, ponadto liczne poczty sztandarowe, nauczyciele, młodzież szkolna i harcerze. Wartę honorową przy grobowcu Rodziny Pantoflińskich pełnili przedstawiciele Jednostki Strzeleckiej 3030 im. por. Leonarda Rybarskiego w Żywcu.
dr Dominik Abłamowicz/OBUWiM IPN Katowice
