Pamiętajmy o tym, że wieczerza wigilijna ma charakte rreligijny i w takim duchu,duchu jedności, wspólnoty i miłości powinniśmy ją przeżywać.
Przygotowanie stołu wigilijnego
Stół powinien być duży, by wszyscy domownicy mogli przy nim zasiąść i jeszcze jedno miejsce zostało, jak każe tradycja, dla gościa, który może nadejść. Stół nakryty białym obrusem, pod nim siano – pamiątka narodzenia Chrystusa w żłobie na sianie. Na środku stołu stawiamy jedną większa świecę. Obok świecy kładziemy Pismo Święte z którego będziemy czytać Słowo Boże. Obok świecy i Pisma Świętego kładziemy na jednym talerzu opłatki, którymi będziemy się łamać.
ZAPALENIE ŚWIECY
Ojciec, matka rodziny lub ktoś ze zgromadzonych zapala świecę i mówiąc:
„Światło Chrystusa”. Wszyscy odpowiadają: „Bogu niech będą dzięki”.
ŚPIEW KOLĘDY, np. „Wśród nocnej ciszy ”
CZYTANIE EWANGELII O NARODZENIU PANA JEZUSA (Łk 2, 1-14).
Wprowadzenie: Ponad dwa tysiące lat temu przyszedł na świat Jezus Chrystus, Syn Boży, rodząc się w stajni betlejemskiej jako bezbronne Dziecię. Opowiada nam o tym Ewangelia według św. Łukasza. Stojąc, posłuchajmy z wiara, jak to czynili nasi przodkowie, słów Dobrej Nowiny opisującej najradośniejsze dla całej ludzkości wydarzenie narodzin Syna Bożego, Jezusa Chrystusa. (Jedna z osób odczytuje z Pisma Świętego Łk 2, 1-14)
WSPÓLNA MODLITWA
Po odczytaniu Ewangelii ojciec rodziny mówi: Chrystus Pan dziś przypomina nam swoje przyjście na ziemię. Bóg stał się człowiekiem, przyszedł, by nas zjednoczyć z Ojcem w niebie oraz zjednoczyć nas ludzi w swojej miłości. Zanim weźmiemy w ręce opłatek i połamiemy się ze sobą, i z tymi którzy nam opłatek przysłali, obejmijmy modlitwa wszystkich, których chcemy dziś wspominać i być z nimi w jedności.
Jezusa Chrystusa, który przyszedł na świat, aby nas zbawić prośmy by obdarzył nas miłością i pokojem, powtarzajmy: Obdarz nas miłością i pokojem !
- Panie Jezu, udziel naszej rodzinie daru zgody i pojednania, szczęścia i radości
- Panie Jezu, obdarz nas szczęściem, radością, miłością i pokojem, także naszych sąsiadów, przyjaciół i znajomych
- Panie Jezu, wszystkich opuszczonych, samotnych, chorych i nieszczęśliwych, pociesz i umocnij Dobrą Nowiną Zbawienia
- Panie Jezu, obdarz, naszych zmarłych krewnych i bliskich wiecznym zbawieniem
- Pozostając w ciszy przedstawmy z wiarą, Bogu nasze osobiste podziękowania, prośby aby ich wysłuchał
Zjednoczeni w miłości , odmówmy wspólnie modlitwę, której nauczył nas Jezus Chrystus: Ojcze nasz … Polećmy Bogu przez pośrednictwo Matki Jezusa Chrystusa - naszą rodzinę, naszych przyjaciół, sąsiadów, gości, samotnych i chorych: „Zdrowaś Maryjo … Wierzę w Boga…”
Bożemu miłosierdziu polećmy także zmarłych z naszych rodzin… Wieczny odpoczynek racz im dać Panie...
ŻYCZENIA I DZIELENIE SIĘ OPŁATKIEM
Ojciec rodziny bierze talerz z opłatkami i mówi: Najcenniejszym darem Boga dla ludzkości jest Jezus Chrystus, darmo Go otrzymując, Jego chcę właśnie dawać każdemu. Tylko On – jako ten chleb – opłatek – jest Chlebem dającym prawdziwe życie, życie wieczne.
Teraz ojciec podaje każdemu na talerzu opłatki zaczynając od najstarszych. Każdy bierze sobie opłatek i wszyscy podchodząc do siebie składają sobie życzenia.
SPOŻYWANIE WIECZERZY WIGILIJNEJ
Spożywanie wieczerzy przebiega w atmosferze wzajemnego braterstwa i życzliwości. W czasie wieczerzy należy wyłączyć telewizor.
MODLITWA PO WIECZERZY
Dziękujemy Ci, Boże, nasz dobry Ojcze, za Twojego Syna Jezusa Chrystusa, dziękujemy za miłość do wszystkich ludzi, za ten wieczór wigilijny i dary, które spożywaliśmy. Tobie chwała na wieki. Wszyscy: Amen.
ŚPIEWANIE KOLĘD I WYMIANA PREZENTÓW
Po wieczerzy przy „rodzinnym żłóbku” lub „choince” świąteczny nastrój podtrzymujemy śpiewem kolęd i wzajemnym obdarowywaniem się prezentami.
ZWYCZAJE I OBRZĘDY WIGILIJNE
Wigilia Bożego Narodzenia jest punktem kulminacyjnym przeżyć adwentowych. Posiada bardzo bogatą i wymowną treść. Geneza Wigilii sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa. Etymologicznie termin „wigilia” pochodzi od łacińskiego słowa „vigilia” i znaczy „czuwanie, czuwanie nocne”, a w odniesieniu do religii oznacza „nocne religijne świętowanie” lub też
„dzień przed większą uroczystością”. Czasownik natomiast oznaczający czynność związaną z tym terminem brzmi: „vigilo, vigilare” i oznacza „nie spać, spędzać noc na czuwaniu”.
WigilieznanebyłyjużwStarymTestamencie.Obchodzonojeprzedkażdąuroczystością, a nawet przed każdym szabatem i traktowano jako przygotowanie do świątecznego odpoczynku. Izraelici nazywali je „wieczorem”.
W Nowym Testamencie również obchodzono wigilie – rozpoczynano nimi obchód święta. Trwały od godziny trzeciej po południu do wieczora. Przygotowanie wigilijne miało na celu: przygotowanie potraw (by nie naruszać świątecznego odpoczynku) oraz odprawienie przepisanych modlitw i ceremonii rytualnych, wprowadzających w dane święto. W Kościele pierwszych wieków w dniu poprzedzającym większą uroczystość obowiązywał post, a wierni przez całą noc na wspólnej modlitwie oczekiwali na rozpoczęcie świętowania.
Współcześnie w Kościele wigilia zachowała się przed trzema najważniejszymi uroczystościami: Narodzenia Pańskiego, Zmartwychwstania i Zesłania Ducha Świętego.
W Polsce Wigilia Bożego Narodzenia zachowała właśnie taki charakter do dziś i w przekonaniu wszystkich naszych rodaków posiada szczególną rangę. Piękny polski zwyczaj poucza, że tuż po zachodzie słońca, gdy pierwsza gwiazda zajaśnieje na niebie, cala Rodzina zasiada do stołu, aby spożyć wigilijną wieczerzę, nazywaną dawniej „pośnikiem”. Ma ona charakter bardzo uroczysty, rodzinnyi religijny. Ceremoniom wieczerzy wigilijnej przewodniczy z zasady ojciec rodziny. Zaprasza się na nią oprócz całej rodziny, także tych, którzy mieszkają samotnie.
Z wieczerzą wigilijną związane są zwyczaje, których symbolika jest bardzo wymowna:
- Pierwsza gwiazdka - na pamiątkę gwiazdy betlejemskiej, która przywiodła Trzech Króli do Chrystusa. Stąd też zazwyczaj rozpoczynania uroczystej wieczerzy, gdy ukaże się pierwsza gwiazda na niebie.
- Łamanie się opłatkiem - to najwymowniejszy moment wieczerzy wigilijnej. Dzielenie się opłatkiem oznacza wzajemne dzielenie się miłością, dobrocią i poświęceniem. Zbliża oddalonych, łączy umarłych z żywymi i jedna skłóconych. Jest znakiem Miłości Syna Bożego, który dla nas stal się człowiekiem i wciąż daje się nam w Eucharystii.
- Wolne miejsce przy stole - oznacza ono serdeczną pamięć o tych bliskich, którzy nie mogą świąt spędzać razem z nami. Wyraża ono także pamięć o zmarłych z rodziny. Jest też znakiem otwartości rodziny dla każdego, ktokolwiek zajdzie w dom polski w ten święty, wigilijny wieczór. Będzie on przyjęty jak brat. Obok pustego miejsca na stolach palić się będzie świece, rozprowadzone przez „Caritas” w ramach adwentowej akcji „Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom”. Ta płonąca świeca z napisem „Caritas” (miłość) będzie szczególnie wymownym znakiem naszej miłości wobec dzieci głodnych.
- Siano wigilijne wkładane pod obrus na stole przypomina o ubóstwie groty betlejemskiej i Maryi, która położyła narodzonego Chrystusa na sianie w żłobie.
- Choinka ubierana jest niemal w każdej polskiej rodzinie. Na Zachodzie Europy nazywa się ją drzewkiem bożonarodzeniowym lub drzewkiem Chrystusa. Zieleń drzewa ma symbolizować nadzieję Nieba, świece - światłość Chrystusa, ozdoby - łaskę Bożą przyniesioną przez Zbawiciela. Choinka stała się, na wskroś symbolem chrześcijańskim.
- Postne potrawy przypominają, że w tym dniu tradycyjnie zachowujemy post. Tradycyjna liczba dwunastu potraw oznacza 12 miesięcy roku i 12 Apostołów. Każda potrawę należy choćby tylko skosztować, aby zapewnić sobie obfitość pożywienia w nadchodzącym roku.