W 2019 roku Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu zrealizowała rzeczową część projektu pod nazwą: „Prace konserwatorskie, restauratorskie oraz budowlane związane z renowacją Katedry pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu w celu szerszego udostępnienia zabytku dla odwiedzających”. Podjęcie i przeprowadzenie tej inwestycji było możliwe dzięki objęciu związanych z nią kosztów współfinansowaniem środkami Unii Europejskiej (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego), w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014 – 2020, Działanie 5.3 „Dziedzictwo kulturowe”. Umowę o dofinansowanie tego projektu z Zarządem Woj. Śląskiego podpisano 22 sierpnia 2018 r., roboty budowlane rozpoczęto w styczniu 2019 r., a zakończono je w listopadzie 2019 r.
W ramach przedsięwzięcia w Katedrze Żywieckiej zrealizowano szereg szeroko zakrojonych robót: budowlanych, instalatorskich i renowacyjnych. Ich zasadniczym efektem jest zahamowanie niszczenia tego budynku, jakiemu ulegał on w związku z upływem czasu, jego efektywna ochrona przed degradacją, a także udostępnienie do zwiedzania tych jego części, które od lat były zamknięte dla wiernych, czy turystów. Pięćset letnie mury świątyni zostały zabezpieczone przed wilgocią z gruntu wykonanym drenażem obwodowym - dzięki niemu woda jest obecnie efektywnie odprowadzana od ścian przyziemia, przez co skutecznie wyeliminowano zagrożenie ich niszczenia. Zaimpregnowano drewniane elementy konstrukcji – tak w wieży jak i w nawie głównej. Wymagające tego fragmenty zostały naprawione (schody, podesty), czy poddane profesjonalnej renowacji – np. historyczne elementy kamienne. Szeroki zakres prac renowacyjnych przeprowadzono wewnątrz świątyni – w obrębie ścian i sufitów (np. w przedsionku, klatce schodowej, czy zakrystii). Wymieniono liczne elementy stolarki – okiennej i drzwiowej, zachowując walory estetyczne, czy stylistyczne tych detali. Co szczególnie ważne udało się wyposażyć historyczny obiekt w bardzo szeroki zakres nowoczesnych instalacji, typowych dla budynków współczesnych, bez znaczącej ingerencji w jego wygląd (efektywna instalacja wentylacyjna, zapewniająca korzystny mikroklimat nie tylko dla ludzi lecz także historycznych elementów wyposażenia, zgromadzonych wewnątrz kościoła, instalacja zabezpieczenia p.poż., w tym nowoczesny system wczesnej detekcji zagrożeń i powiadamiania o ich występowaniu służb i straży bez udziału ludzi, instalacja elektryczna i oświetleniowa, zapewniająca odpowiednie wyeksponowanie wnętrza, czy w końcu instalacja grzewcza, która w tych grubych, kamiennych murach zapewni komfort cieplny w chłodne, jesienne, czy zimowe dni).
To co najbardziej rzuca się w oczy to elewacja – skuto odspajające się fragmenty i odparzone pęcherze, wyczyszczono ją z osadów, nalotów i innych zanieczyszczeń, zmyto zacieki, wykonano niezbędne uzupełnienia i przeprowadzono szeroki zakres robót tynkarskich. Usunięto przy tym różnego rodzaju elementy, które wykonano w niedawnej przeszłości, a które nie przystawały do historycznego, zabytkowego charakteru budowli. Wewnątrz wieży wykonano nowoczesną konstrukcję stalową – spiralne schody wachlarzowe, zapewniające możliwość przedostania się na balkon, który od lat był całkowicie wyłączony z jakiegokolwiek użytkowania. Zrealizowano to z pełnym poszanowaniem dla drewnianych elementów, które zostały zastane w wieży, żadnego z nich nie usuwając, czy niszcząc. Można stwierdzić, że wieża uzyskała nowy, nowoczesny, drożny i bezpieczny ciąg komunikacyjny, nie tracąc tego starego, znanego i z trudem dotychczas użytkowanego. Można w niej teraz obserwować symbiozę tradycji i nowoczesności. Kompleksowo odrestaurowano balkon, przede wszystkim jego liczące setki lat kamienne elementy z piaskowca oraz posadzkę. Wykonano przy tym sporo prac, nakierowanych na zapewnienie pełnego bezpieczeństwa zwiedzającym – zainstalowano siatki, kraty, pochwyty, bariery, co ważne takie, które nie rzucają się w oczy, psując efekt wykonanej renowacji i szpecąc ten zabytek.
Historyczna wieża została wyposażona w nowoczesne multimedia, zakupiono przy tym elementy, dzięki którym możliwe będzie zaaranżowanie ciekawej ekspozycji, dotykającej wielu interesujących tematów, dla których wspólnym mianownikiem będą Katedra, Żywiecczyzna i kultura. Integralnym elementem przeprowadzonych robót było zagospodarowanie terenu wokół Katedry, w tym przeprowadzenie prac brukarskich, dzięki którym można bezpiecznie i komfortowo poruszać się wokół kościoła.
Kwota kosztów kwalifikowanych, jakie poniesiono w związku z realizacją opisywanej inwestycji to: 3.296.614,18 PLN, a uzyskane przez Parafię dofinansowanie to: 2.802.122,04 PLN.
Informacje dotyczące dni i godzin zwiedzania:
Od poniedziałku do soboty w godzinach
- od 10:00 do 18:00 - maj - październik,
- od 10:00 do 16:00 - listopad - kwiecień.
W niedzielę od 13:30 do 16:00. Można wchodzić co pół godziny.
Bilety dostępne w kawiarnii "Przystań", ul. Zamkowa 12.
Cennik:
Bilet dla osoby dorosłej kosztuje 10 zł, dla studentów, młodzieży i dzieci od 7- 18 roku życia oraz dla emerytów i rencistów 5 zł. Dzieci do 6 lat wejście za darmo. Dla osób posiadających Kartę Dużej Rodziny wstęp dla każdej osoby 5 zł.)
Kontakt tel. 721 302 681 do kawiarenki Przystań dla rezerwacji wejścia
